نظام نامه سلامت حیوانات خشکی زی

از جمله موارد ارائه شده در نظام نامه سلامت حیوانات خشکی‌زی (Terrestrial Animal Health Code-TAHC) ،اصول چهارده گانه برای رفاه حیوانات است که عبارتند از:

1. رابطه مهم و نزدیکی بین سلامت و رفاه حیوانات وجود دارد.
2. آزادی‌های پنجگانه که در سطح بین‌المللی شناخته شده‌اند، شامل: رهایی از گرسنگی، تشنگی و سوء تغذیه، رهایی از ترس و ناراحتی، رهایی از رنج فیزیکی و دمایی، رهایی از درد، جراحت، بیماری و آزادی برای بروز الگوهای طبیعی رفتاری، راهنمای ارزشمندی برای رفاه حیوانات به شمار می‌روند.
3. سه اصل شناخته شده بین‌المللی تحت عنوان R های سه‌گانه کاهش در تعداد حیوانات به کار رفته در روش‌های آزمایشگاهی (Reduction in number of animal)، بهبود روش‌های تجربی (Refinement of experimental methods) و جایگزینی حیوانات با تکنیک‌های بی‌نیاز از حیوانات (Replacement of animals with non-animal techniques)، راهنمای ارزشمندی برای استفاده از حیوانات در تحقیقات علمی هستند.
4. ارزیابی علمی رفاه حیوان شامل اجزای مختلفی است که باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند.
5. استفاده از حیوانات در کشاورزی و تحقیقات علمی، به عنوان همدم انسان، تفریح و سرگرمی کمک زیادی به سلامتی و نشاط انسان می‌کند.
6. استفاده از حیوانات به همراه خود، یک مسئولیت اخلاقی دارد و آن اطمینان از تامین بالاترین سطح رفاه و آسایش حیوان است.
7. بهبود در وضعیت رفاه حیوانات مزرعه (Farm animal) می‌تواند بهره‌وری و امنیت غذایی را افزایش دهد و بنابراین به کسب منافع اقتصادی می‌انجامد.

آخرین ویرایش مقررات سازمان جهانی بهداشت حیوانات (WOAH) درباره رفاه حیوانات، شامل بخش های مختلف مقدمه ای بر رفاه حیوانات، حمل و نقل ، استفاده از حیوانات در تحقیقات و آموزش، سیستم های تولید و پرورش دام و طیور، کشتار و ذبح، مدیریت جمعیت سگ ها و حیوانات کار ( تک سمیان) می باشد که به اختصار درباره هر یک مطالبی ارائه شده است.

الف. حمل و نقل دام

سازمان جهانی بهداشت حیوانات (WOAH) در رابطه با حمل و نقل حیوانات خشکی زی (حمل و نقل هوایی، حمل و نقل زمینی، حمل و نقل دریایی) و حیوانات آب زی (رفاه ماهیان پرورشی در طی حمل و نقل) مقرراتی را تدوین نموده است.

ب. کشتار حیوانات برای کنترل بیماری ها

در این بخش، مقررات رفاه حیوانات خشکی زی یا ماهیان پرورشی (بیمار یا در تماس) که برای کنترل بیماری های همه گیر یا سایر موارد اضطراری کشتار می شوند، تبیین شده است.

ج. کشتار حیوانات برای مصارف انسان

این بخش، با عنوان «کشتار دام ها» در نظام نامه های حیوانات خشکی زی و «جنبه های رفاهی بی حسی و کشتار ماهی های پرورشی جهت مصرف انسانی» در نظام نامه حیوانات آب زی آمده است.

د. پرورش دام جهت مصرف انسانی

چندین فصل جنبه های درباره رفاه حیوانات در سیستم های پرورش دام های مزرعه، شامل گاو گوشتی و شیری و جوجه های گوشتی می در نظام نامه حیواانات خشکی زی سازمان جهانی بهداشت حیوانات می باشد. سازمان جهانی بهداشت حیوانات در حال تدوین مقرراتی با عناوین “رفاه حیوانات و سیستم های پرورش گاو گوشتی” و “رفاه حیوانات و سیستم های پرورش مرغ گوشتی” و “رفاه حیوانات و گاو گوشتی” است.

ه. استفاده از حیوانات در تحقیقات و آموزش

اغلب افراد جامعه و از جمله دانشمندان معتقدند که استفاده از حیوانات تنها باید محدود به موارد ضرورت و دارای توجیه اخلاقی باشد و بدین وسیله از تکرار غیرضروری تحقیقاتی که از حیوانات استفاده می‌کنند، جلوگیری شود و در صورت عدم وجود روش جایگزین و با استفاده از حداقل تعداد حیوانات مورد نیاز جهت رسیدن به اهداف آموزشی پژوهشی و به صورتی که حداقل درد و ناراحتی ممکن را برای حیوانات ایجاد کند، انجام شود.

هرچند نگرانی درباره رفاه حیوانات موجب ممنوعیت بهره گیری از حیوانات در تحقیقات علمی در برخی کشورهای دنیا شده است، اما استفاده از حیوانات زنده در تحقیقات برای پیشرفت دانش حفاظت از نسل انسان، سلامت و حیات دام ضروری می باشد.سازمان جهانی بهداشت دام، از ضرورت استفاده از حیوانات در تحقیقات و آموزش آگاه است و از این رو، مقرراتی برای استفاده از حیوانات در تحقیقات، تدوین کرده است. اصول راهنمای سازمان جهانی بهداشت دام در مورد رفاه حیوانات، به سهم عمده استفاده تحقیقاتی از حیوانات در سلامت انسان و حیوانات، اذعان و بر اهمیت سه اصل (Rهای سه‌گانه) تأکید می‌کند.

سازمان جهانی بهداشت دام از نقش با اهمیت دامپزشکان در تحقیقات روی حیوانات آگاه است. با توجه به آموزش ها و مهارت های منحصر به فرد دامپزشکان، این افراد اعضای ضروری تیم شامل دانشمندان و تکنسین‌های نگهداری از حیوانات هستند. رویکرد گروه در استفاده از حیوانات، براساس این مفهوم است که هرکس در استفاده از حیوانات دخالت دارد به لحاظ اخلاقی در قبال رفاه حیوانات مسئول است.

همچنین در چارچوب توافق رسمی بین WOAH و انجمن حمل و نقل بین المللی هوایی (IATA) ) مشکلات پیش روی صنعت خطوط هوایی تجاری در ارتباط با حمل و نقل هوایی  حیوانات آزمایشگاهی، به ویژه سگ، گربه، و میمون های آزمایشگاهی را مورد توجه قرار داده است و علاوه بر استانداردهایی برای حمل هوایی حیوانات (از جمله حیوانات آزمایشگاهی)، سازمان جهانی بهداشت حیوانات (WOAH) با همکاری انجمن بین المللی حمل هوایی (IATA) برای حمل حیوانات آزمایشگاهی نیز برگه شناسایی شامل اجازه حمل بر اساس استانداردهای رفاه حیوانات تهیه کرده است.

و. مدیریت جمعیت سگ ها

فصل 7-7 نظامنامه حیوانات خشکی زی راهکارهای انسان دوستانه برای کنترل جمعیت سگ ها را بیان می کند. هدف از این توصیه ها یادآوری به کشورهای عضو در خصوص کنترل جمعیت سگ های بدون صاحب و فرال به روش انسانی و موثر می باشد. سگ های بدون صاحب عامل خطر قوی برای سلامت انسان و دام هستند و ضررهای اجتماعی-اقتصادی و محیطی در بسیاری از کشورها به بار می آورند. سلامت همگانی شامل پیشگیری از بیماری های مشترک، که هاری و هیداتوزیس از اهمیت برخوردارند.

اجرای برنامه کنترل در کنار شناسایی سگ ها و برنامه های پیشگیری و واکسیناسیون برای هاری قدم های اساسی در کنترل هاری در سگ ها می باشند. (سرفصل 8.12.2 نظامنامه خشکی زی “کنترل هاری در سگ ها”)

ز. رفاه حیوانات در حوادث

سازمان جهانی بهداشت حیوانات (WOAH) از طریق تدوین استانداردهای تشخیص، شناسایی سریع، گزارش دهی و کنترل بیماری های دامی شامل بیماری های مشترک که می توانند به عنوان عاملی در بیوتروریسم استفاده شوند، نقش پیشرو شناخته شده ای در حمایت از حیوانات در برابر حوادث بیولوژیک ایجاد شده به صورت طبیعی یا توسط انسان دارد.

در هر حادثه ای اولویت با حفظ سلامت و زندگی انسان است. البته رفاه حیوانات نیز اهمیت دارد و نباید مورد غفلت قرار گیرد.

سازمان جهانی بهداشت حیوانات (WOAH) در تدوین دومین ویرایش راهنما و استانداردهای وضعیت اضطراری در حیوانات LEGS ) که توسط فدراسیون جهانی صلیب سرخ و انجمن های هلال احمر در ماه می 2015 مورد مشورت قرار گرفت. این مقررات منبع مرجع اطلاعات مدیریت حیوانات در موقعیت های اضطراری هستند.

ح. حیوانات کار

حیوانات کار به ویژه تک سمی ها، گاو و گاومیش در کشورهای توسعه نیافته و یا کمتر توسعه یافته، نقش مهمی در بخش های مختلف به خصوص کشاورزی و حمل و نقل کالا و انسان دارند. برآوردها نشان می دهند، امرار معاش حدود یک میلیارد نفر از جمعیت دنیا که کم‌ترین درآمد را دارند، به دام ها وابسته است. علیرغم نقش مهم حیوانات کار، دولت ها و سازمان های خیریه شناخت اندکی از این موضوع دارند. معمولا حیوانات کار از مشکلات مربوط به سلامت و رفاه رنج می برند و صرفا تعداد کمی از سازمان های غیردولتی در این حوزه از طریق ارائه خدمات دامپزشکی و آموزش به صاحبان دام و جامعه به ویژه کودکان فعال هستند.