پنج رهایی
پنج رهایی بخش مهمی از قوانین رفاه حیوانات است که در اغلب کشورها به آن توجه می‌شود. کنترل پنج رهایی، محورهای اصلی ارزیابی است که کارشناسان رفاه حیوانات هنگام مراجعه به ساختارهای مرتبط با حیوانات یا منازل بررسی می‌کنند.
در کشورهایی نظیر آمریکا ، انگلستان و استرالیا که قانون حاکم برای رفاه حیوانات دارند ، اگر یک کارشناس متوجه شود که حیوانی این نیازها را مطابق اصول پنج رهایی دریافت نمی کند، سعی می کند تا به صاحب حیوان کمک کند تا مسئولیت های خود را درک کند و به بهبود زندگی حیوانات تحت مراقبت خود اهتمام ورزد.
اگر وضعیت بسیار جدی باشد، ممکن است کارشناس نیاز داشته باشد که حیوان را از محل زندگی خارج کند و در موارد سوء استفاده، پیگرد قانونی را آغاز کند. هیچ آزادی به تنهایی کافی نیست. ما باید همیشه پنج آزادی را برای حیوانات خود فراهم کنیم تا بتوانند زندگی شاد و سالمی داشته باشند. تقریباً همه حیوانات اهلی برای تامین این نیازها به انسان وابسته هستند. به دلیل پرورش گزینشی حیوانات برای هزاران سال توسط انسان، این حیوانات تمام غرایز و رفتارهای طبیعی خود را که به اجدادشان اجازه می داد در طبیعت زنده بمانند، حفظ نکرده اند. پنج رهایی برای رفاه یک حیوان ضروری است. اینها عبارتند از:
رهایی از گرسنگی ، سوء تغذیه و تشنگی
با دسترسی به آب تازه و غذا طبق رژیمی که سلامت کامل و نیروی کافی حیوان حفظ شود. موضوع گرسنگی و تشنگی اولین محور پنج رهایی است.
درست مانند ما، یک رژیم غذایی کامل و متعادل یکی از مهم ترین عوامل در تضمین رشد و نمو سالم و حفظ سلامتی حیوانات شماست.
غذای مناسب – همگامی با پنج رهایی
مقدار مناسب غذا و تعادل مواد مغذی هنگام غذا دادن به حیوانات ضروری است. درست مانند انسان، حیوانات هم هر روز به ترکیب خاصی از پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها، ویتامین ها، مواد معدنی و آب نیاز دارند تا رشد کنند و سالم و قوی بمانند.
اگر حیوانات با غذای فرآوری شده مانند غذای خشک یا پلت تغذیه می شوند، رعایت مقادیر توصیه شده روزانه روی برچسب بسته ها بسیار مهم است. همانطور که حیوانات کم وزن وجود دارند، بسیاری از حیوانات دارای اضافه وزن نیز وجود دارند که بدن آنها برای زنده ماندن سخت کار می کند. رسوبات چربی جریان خون حیوانات را به طور موثر دشوار می کند. در نتیجه اکسیژن رسانی به ماهیچه ها و اندام های حیوانات کاهش می یابد و بدن آنها دیگر عملکرد خوبی ندارد. حیوانات با درد و ناراحتی زندگی می کنند و امید به زندگی آنها کاهش می یابد.
فعال نگه داشتن حیوانات و داشتن وزن مناسب باعث افزایش طول عمر و زمانی که می توانید با هم بگذرانید، می شود. حیوانات مختلف نیازهای تغذیه ای متفاوتی دارند. همیشه عاقلانه است که بهترین رژیم غذایی برای هر یک از حیوانات خود را با دامپزشک خود در میان بگذارید. اطمینان از اینکه به حیوانات خود غذای مناسب و در مقادیر مناسب می دهید به سالم و قوی نگه داشتن حیوانات کمک می کند.
آب
درست مانند ما، حیوانات هم همیشه به آب آشامیدنی در دسترس نیاز دارند. آب به بدن حیوان اجازه می دهد تا به درستی عمل کند و مواد مغذی مهمی را در سراسر سیستم خود به آنها برساند.
رساندن آب به حیوان کمک می کند تا هیدراته بماند و دمای بدن او را به ویژه در روزهای گرم کنترل می کند. آب باید تازه باشد. اگر مدتی در فضای آزاد بماند، آب، میکروب ها و انگل هایی را که ممکن است مضر باشند به خود جذب می نماید. به یاد داشته باشید که کاسه آب حیوانات را حداقل دو بار در روز تازه کنید. هرگز اجازه ندهید کاسه های آب خالی بمانند، یخ بزنند یا خیلی داغ شوند.
فراموش نکنید که ظروف آب حیوان خود را نیز هر روز تمیز کنید.
رهایی از ترس و رنج
دومین آزادی از پنج رهایی با تضمین شرایط و رفتاری که از رنج روانی جلوگیری می‌کند – محقق می‌شود.
همه حیوانات لایق شاد بودن هستند. حصول اطمینان از شرایطی که از اضطراب و استرس غیر ضروری جلوگیری می کند، به رهایی از رنج روانی کمک می کند. در حالی که شرایط جسمی مطلوب ضروری است، شرایط روحی مناسب نیز برای رفاه خوب حیوانات مهم است. 
عشق و تفاهم – قلب پنج رهایی
بیشتر حیوانات برای احساس امنیت و آرامش به همراهی دیگران نیاز دارند. اکثر پرندگان، گاوها، سگ ها، خوکچه های هندی، اسب ها، خرگوش ها و گوسفندان ترجیح می دهند به صورت گروهی زندگی کنند.برای میلیون‌ها سال، حیوانات برای محافظت از خود در برابر شکارچیان گرد هم می‌آمدند. سگ ها حتی با خانواده هایی که با آن ها زندگی می کنند،گروه های اجتماعی تشکیل می‌دهند. گربه‌ها که اغلب به عنوان موجوداتی منزوی در نظر گرفته می‌شوند، از نوازش‌های گاه به گاه لذت می‌برند و به ندرت از افرادی که از آنها مراقبت می‌کنند دور هستند.
با این حال، زندگی گروهی از حیوانات در خانه‌های ما همیشه عملی نیست. خبر خوب این است که بسیاری از حیوانات، انسان یا حیوانات دیگر را جایگزین موجودات هم نوع خود می کنند و پیوندهای خاصی با آنها ایجاد می کنند. این یکی از دلایل موفقیت انسان ها در آموزش سگ‌ها و اسب ها برای انجام کارهای خارق العاده است.
باید به خاطر داشت که اگر حیوانات خود را برای مدت طولانی تنها بگذاریم، ممکن است مضطرب شده و بترسند. در حالی که مضطرب یا ترسیده اند، ممکن است مخرب یا پرهیاهو شوند، به اموال آسیب برسانند،مزاحمهمسایگان شوند و گهگاه به خود آسیب برسانند.
بازی
به یاد داشته باشید که حیوانات شما نیز به تحریک ذهنی نیاز دارند، اسباب‌بازی‌هایی را برایشان تدارک ببینید تا آنها را سرگرم کند، حصوصاً وقتی تنها هستند. این موضوع به اندازه نیازهای فیزیکی حیوانات ما مهم است – زندگی آنها را بهبود می بخشد و به این معنی است که شما یک حیوان همدم شادتر و اجتماعی خواهید داشت.
وقت گذاشتن برای تحقیق، مشاهده و شناخت حیوان خانگی به شما کمک می کند تا نیازها و احساسات او را درک کنید. هنگامی که صاحبان حیوانات ، حیوان همراه خود را درک می کنند، در ارائه آنچه که حیوان همراه آنها برای شادی و سلامت نیاز دارد، بسیار بهتر عمل می کنند.
رهایی از گرما ، سرما ، استرس و سختی فیزیکی
با تأمین محیط مناسب شامل پناهگاه و یک محدوده استراحت آرام – یکی از اجزای پنج رهایی را تضمین می‌کنیم.
همه حیوانات باید در یک محیط مناسب زندگی کنند. شرایط و محیطی که به یک حیوان داده می شود به رفاه کلی آنها کمک می کند. با فراهم کردن سرپناه و محل استراحت راحت برای حیوان، از سلامت و شادی حیوان اطمینان می‌دهید.
پناهگاه – جزء ضروری پنج رهایی
درست مانند انسان، حیوانات نیز به مکان هایی نیاز دارند که از باد، باران و آفتاب داغ محافظت شوند. برخی از حیوانات مانند خوکچه هندی و خرگوش نیز برای محافظت از آنها در برابر شکارچیانی مانند گربه ها و سگ ها، به پناهگاه نیاز دارند. باکس ها، لانه‌ها، کلبه‌ها و قفس های مخصوص پرندگان، سرپناهی برای حیوانات خانگی ما فراهم می‌کنند همانند جایگاه های نگهداری دام، اصطبل‌ها و سوله‌ها که از حیوانات مزرعه محافظت می‌کنند.
اگر پناهگاه حیوانات در خانه باشد، باید تا حد امکان شرایط فراهم شده برای حیوانات راحت باشد. همچنین خانه باید تا حد امکان بزرگ بوده، دارای فضاهای برای ورزش و فرصت هایی برای بیان رفتارهای طبیعی باشد. بستر محل نگهداری حیوانات باید همیشه نرم، گرم و خشک بوده و به طور مرتب تمیز شوند.
رهایی از درد ، جراحت و بیماری
با پیشگیری یا تشخیص و درمان سریع و مراجعه منظم به دامپزشک ، صاحبان حیوانات یکی دیگر از مسئولیت خود در زمینه پنج رهایی را انجام می‌دهند.
همه حیوانات باید در صورت بیماری یا آسیب دیدگی، امکان توجه فوری دامپزشکی را داشته باشند. برای جلوگیری از رنج بی مورد، حیوانات باید در صورت بیماری یا زخمی شدن به کلینیک دامپزشکی برده شوند و طبق دستورات دامپزشک درمان شوند. در بیشتر موارد، با مراجعه منظم به دامپزشک می توان از درد و آسیب غیر ضروری جلوگیری کرد.
مراقبت های درمانی (دامپزشکی)
درست مانند زمانی که به بیمارستان یا دندانپزشک مراجعه می کنیم، برای بسیاری از حیوانات، مراجعه به کلینیک دامپزشکی گاهی اوقات می تواند کمی ترسناک باشد. صرف نظر از اینکه این تجربه چقدر لذت بخش است یا نه، حیوانات باید حداقل سالی یک بار برای معاینه بهداشتی و واکسیناسیون در برابر طیف وسیعی از بیماری های عفونی به دامپزشک مراجعه کنند. اطمینان از اینکه حیوان خانگی شما مراقبت های دامپزشکی پیشگیرانه را دریافت می کند، بخشی از مسئولیتهای صاحب مسئولیت پذیر حیوانات است.
اگر حیوانات علائمی از درد، جراحت یا بیماری را نشان دهند، مهم است که فورا مراقبت های دامپزشکی را دریافت کنند. نشانه هایی مبنی بر اینکه حیوان ممکن است بیمار باشد، می تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن اشتها
- رفتار کند/مشکل در حرکت
- کاهش وزن سریع
- استفراغ
- اسهال
- ترشح از گوش، چشم یا بینی
- توده یا برآمدگی
سایر مراقبت‌های دامپزشکی برای پنج رهایی
دامپزشکان همچنین می توانند در مورد چگونگی درمان حیوانات در صورت آلودگی باکک و کرم صاحب حیوان را راهنمایی کنند. کک ها حشرات کوچک، گزنده و مکنده خون هستند که باعث خارش در حیوانات می شوند. اگر آنها برداشته نشوند، حیوانات ممکن است دچار یک بیماری پوستی تحریک کننده شوند. برخی حیوانات بسیار جوان مانند توله سگ ها و بچه گربه ها و حیوانات خانگی مسن می توانند کم خون شوند و حتی در اثر هجوم کک ها که درمان نشده باقی می مانند، بمیرند.
کرم‌های گرد، کرم‌های نواری و کرم‌های قلاب‌دار انگل‌هایی هستند که در دستگاه های گوارش و یا قلبی عروقی حیوانات زندگی می‌کنند. هجوم کرم ها می تواند کشنده باشد. تعدادی از درمان ها در دسترس هستند. دامپزشک، مناسب ترین درمان را برای حیوان همراه شما توصیه می کند و در مورد برنامه ریزی منظم این درمان ها به شما توصیه می کند.
رهایی برای بروز الگوهای طبیعی رفتاری
ایجاد فضای کافی ، امکانات مناسب و تفکیک حیوانات در گروههای هم نوع – آخرین تعهدی است که پنج رهایی را تکمیل می‌کند.
همه حیوانات باید بتوانند رفتارهای طبیعی و ذاتی خود را بروز دهند. یک رفتار طبیعی، رفتاری است که یک حیوان در محیط طبیعی خود بروز می دهد. فضای کافی، سرپناه و مسکن مناسب و همچنین همراهی با حیوانات هم نوع، حیوان را تشویق به ابراز رفتارهای عادی و ذاتی می کند.
حیوانات نیز فعالیت بدنی داشته باشند
تحرک و فعالیت بدنی حیوانات را درست مثل شما، سالم و هوشیار نگه می‌دارد، . جریان خون در طول فعالیت افزایش می یابد، سرخرگ ها و سیاهرگ ها پاک سازی می شوند و اکسیژن و مواد مغذی به بدن منتقل می شود.
تحرک ماهیچه ها را قوی نگه می دارد، باعث هضم بهتر غذا و تقویت حواس حیوان می شود. انرژی ذخیره شده به عنوان چربی نیز می‌تواند در طول فعالیت بدنی مصرف شود – این موضوع به جلوگیری از اضافه وزن حیوانات کمک می‌کند.
آزادی بیان رفتار طبیعی فقط مربوط به فعالیت بدنی حیوان نیست، بلکه شامل آزادی حیوان برای تمرین ذهن آن نیز می‌شود. در طول فعالیت بدنی، مناظر، صداها، بوها و مزه های جدید را می‌تواند کشف کند. مسیرهای ناشناخته، درختان و تونل ها را می‌تواند کاوش کند و ممکن است با حیوانات جدید روبرو شود – این تجربیات برای سلامت جسمی و روانی حیوان بسیار مهم هستند.
غنی سازی – تقویت پنج رهایی
تصور کنید اگر در تمام زندگی ، خود را تنها و در یک اتاق بزرگ حبس کنید. شما غذا، آب، یک محل استراحت راحت داشتید و یک بار در روز به مدت 30 دقیقه از خانه بیرون می‌رفتید تا بدوید. نه دوستی داشتید، نه اسباب بازی، نه تلویزیون، نه کتاب، نه تلفن، نه اینترنت. برای بقیه روز چه کاری انجام می‌دادید یا می‌توانستید انجام دهید؟ فکر می‌کنید چه احساسی خواهید داشت؟
بیشتر مردم احساس تنهایی، کسالت، ناامیدی، غم و اندوه، خشم و افسردگی را تجربه می‌کنند. حیوانات نیز احتمالاً همین احساسات را دارند. صاحبان حیوانات باید نیازهای محیطی و رفتاری حیوان همراه خود را برآورده سازند – این مساله شامل غنی سازی ذهنی و جسمی است.
فراهم سازی محیط مناسب در مورد طراحی و فراهم ساختن فضاهای جالب و جذاب برای یک حیوان است. غنی سازی محیط باید آنها را قادر سازد تا هر چند وقت یکبار که می‌خواهند، بسیاری از رفتارهای طبیعی خود مانند اکتشاف، جستجوی غذا، جابجایی، تعامل اجتماعی، دستکاری اشیاء یا صرفاً بازی را ابراز کنند.
فراهم سازی محیط مناسب و خوب بی خطر، سرگرم کننده و چالش برانگیز،وقت گیر است.