فرهنگ رفاه حیوانات
رفاه حیوانات در فرهنگ‌ها
.jpg)
روز 14 مهر
فرهنگ رفاه حیوانات ، اساس و شالوده آسایش آنها در کنار انسانهاست به همین دلیل است که فرهنگهای گوناگون و بزرگان آنها قرنهاست که این دغدغه را دارند و آن را ترویج می‌کنند. روز ١٤ هر ماه گوش (ایزد) یا گوش روز یا گئوش روز یا گَاوش اوروَن نامیده می شود[1] و گئوش نام ایزدبانوی نگهبان یا دیده بان رفاه حیوانات یا حقوق حیوانات است. این روز اختصاص به حیوانات مفید دارد و نماد روز ١٤ هر ماه گاو و نماد گل آن میزورس یا همان شکوفه ولیگ (زالزالک) است.
ایزدبانوی نگهبان حیوانات سکه کوشانی
در سال ١٣٦٩به پیشنهاد دکتر حسن تاجبخش روز ١٤ مهر ماه به عنوان روز دامپزشکی معرفی شد.[2]
دکتر حسن تاجبخش
فرهنگ رفاه حیوانات نظیر هر موضوع دیگر، برآمده از ذهن است و با دست انسان ثبت می‌شود و می‌بینیم که سنگ نگاره های تخت جمشید و سایر محوطه های باستانی و تاریخی در کشور نشان توجه ایرانی به رفاه حیوانات را در خود دارد.
- مهربانی با حیوانات در فرهنگ پارسی
مهربانی با حیوانات – سنگ نگاره هخامنشی – سایت شب
فرهنگ رفاه حیوانات در تخت جمشید – انجمن خرد
شاعران فرهنگ ساز
نوشته و خصوصاً شعر در خصوص رفاه حیوانات نشانه‌ای از تمرکز ایرانیان بر فرهنگ رفاه حیوانات است. بزرگان و شاعران ایران زمین توجه خاصی به رفاه حیوانات داشته اند که بخشی از آنها به همت خانم دکتر خاوری خراسانی جمع آوری شده است.[۴] مشهورترین شعری که همه ما شنیده ایم که فردوسی پاکزاد می سراید که چون حیوان (حتی مورچه) جان دارد، شایسته رفاه است.
| میازار موری که دانه کش است | که جان دارد و جان شیرین خوش است | |
| سیه اندرون باشد و سنگدل | که خواهد که موری شود تنگدل |
اوحدی مراغه ای نیز همین معنی را در شعر خود آورده است.
| گر حیاتی و بینشی داری | حیوان را ز خود نیازاری | |
| چه نگه می کنی که گاو و خرند | این نگه کن که چون تو جانورند |
نظامی گنجوی در داستان لیلی و مجنون در حمایت از آهوان بندی بلند سروده است.
| دام از سر آهوان جدا کن | این یک دو رمیده را رها کن | |
| بی جان چه کنی رمیده ای را | جانیست هر آفریده ای را |
عطار می گوید :
| سگ آنگه گفت ، ای شیخ یگانه | چو دیدم جامه او صوفیانه | |
| شدم ایمن کز او نبود گزندم | چه دانستم که سوزد بند بندم | |
| عقوبت گر کنی او را کنون کن | وز او این جامه ی مردان برون کن |
سعدی شیرین سخن
سعدی در عظمت نیکی به حیوان می فرماید:
| به خدمت میان بست و بازو گشاد | سگ ناتوان را دمی آب داد | |
| خبر داد پیغمبر از حال مرد | که داور گناهان او عفو کرد |
سعدی باز می گوید:
| بدو گفتم این ریسمان است و بند | که می آرد اندر پی ات گوسفند | |
| سبک طوق و زنجیر از او باز کرد | چپ و راست پوییدن آغاز کرد | |
| هنوز از پی اش تازیان می دوید | که جو خورده بود از کف مرد و خوید |
سعدی فرهنگ رفاه حیوانات را به خوبی تبیین و ترویج میکند خصوصا جایی که در مزیت رعایت رفاه حیوانات کار می‌سراید:
| خر که کمتر نهند بر وی بار | بی شک آسوده‌تر کند رفتار |
فرهنگ رفاه حیوانات در جهان ما
مکاتب و ملیت‌ها خصوصاً شرق آسیا در ساختن و اشاعه فرهنگ رفاه حیوانات به سایر نقاط جهان نقش برجسته‌ای داشتند.
ماهاتما گاندی : عظمت و پیشرفت اخلاقی یک ملت را میتوان از روی نحوۀ برخورد آن با حیوانات محک زد.
بودا : کسی که در جستجوی خوشبختی، با خشونت به سایر موجودات، که خود در آرزوی خوشبختی هستند، ظلم میکند خوشبختی را نخواهد یافت.
فیثاغورس : آنچه انسان با حیوانات انجام میدهد، به انسان باز میگردد.
منابع:
- ↑ «گوش یا گئوش؛ چهاردهمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی». امرداد. ۲۰۱۹-۰۵-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۳۱.
- تاجبخش، حسن ؛ نادعلیان، محمدقلی (تابستان 1396) ؛ مجموعه مقالات سمینار روان و رفتار حیوانات – فرهنگستان علوم.
- کتابخانه احادیث شیعه
- ↑ دکتر خاوری خراسانی، ایراندخت؛ (1392) ؛ نقل از کتاب «نگاهی به رابطه همزیستی میان دام و انسان – به نظم و نثر» – شابک : 1-001-338-600-978.
- انتشارات در زمینه رفاه حیوانات